Điều trị bàn chân khoèo: Khi nào cần bó bột, khi nào cần phẫu thuật?

Bàn chân khoèo là một dị tật bẩm sinh thường gặp, khiến bàn chân của trẻ bị xoay vào trong và hướng xuống dưới. Nếu không can thiệp sớm, tình trạng này có thể ảnh hưởng đến khả năng vận động, dáng đi và sự phát triển thể chất của trẻ. Vậy điều trị bàn chân khoèo nên bắt đầu từ khi nào, áp dụng phương pháp nào? Cùng tìm hiểu qua bài viết dưới đây.

1. Bàn chân khoèo là gì?

Bàn chân khoèo (clubfoot) là tình trạng biến dạng bẩm sinh, thường xuất hiện ngay khi trẻ chào đời. Bàn chân lúc này bị xoay vào trong, phần mu chân hướng xuống dưới, gây khó khăn trong việc tập đi và vận động. Tùy mức độ nặng nhẹ, trẻ có thể bị ảnh hưởng một chân hoặc cả hai chân

2. Phương pháp điều trị bàn chân khoèo phổ biến

   1. Bó bột theo phương pháp Ponseti

Đây là phương pháp điều trị không phẫu thuật phổ biến nhất hiện nay. Áp dụng tốt nhất khi trẻ còn nhỏ, đặc biệt là trong vòng 6 tháng đầu đời. Bác sĩ sẽ tiến hành nắn chỉnh bàn chân và bó bột mỗi tuần một lần, trong khoảng 4–8 tuần. Sau khi chân đã về đúng vị trí, trẻ sẽ được chỉ định đeo giày nẹp chỉnh hình để giữ ổn định và ngăn ngừa tái phát.

Bó bột là lựa chọn đầu tiên cho hầu hết các trường hợp bàn chân khoèo nhẹ đến trung bình. Nếu bố mẹ tuân thủ đúng hướng dẫn điều trị và thời gian, tỷ lệ thành công có thể lên tới 90%.

   2. Phẫu thuật chỉnh hình

Phẫu thuật thường chỉ được chỉ định khi phương pháp bó bột thất bại, hoặc khi dị tật quá nặng, bàn chân cứng, không thể nắn chỉnh được. Ngoài ra, nếu trẻ được phát hiện muộn (sau 1 tuổi), hoặc bàn chân tái phát nhiều lần sau điều trị, phẫu thuật có thể là lựa chọn phù hợp.

Phẫu thuật thường nhằm mục đích giải phóng các gân co rút, điều chỉnh khớp và cơ, giúp bàn chân trở lại tư thế bình thường. Sau mổ, trẻ vẫn cần tiếp tục mang giày chỉnh hình hoặc nẹp theo chỉ định bác sĩ.

3. Khi nào nên bó bột? Khi nào cần phẫu thuật?

Nếu trẻ được phát hiện sớm, bàn chân còn mềm, không biến dạng nặng thì phương pháp bó bột Ponseti là lựa chọn ưu tiên và mang lại kết quả rất khả quan.

Tuy nhiên, nếu trẻ không đáp ứng với bó bột, bàn chân bị cứng, dị tật phức tạp hoặc tái phát nhiều lần, phẫu thuật có thể là hướng điều trị cần thiết để phục hồi chức năng bàn chân.

Theo chuyên gia: Đừng trì hoãn điều trị

BS.CKI. Nguyễn Văn Trí (Chuyên khoa Chỉnh hình nhi – BV Nhi Đồng 1) chia sẻ:

“Can thiệp sớm đóng vai trò rất quan trọng trong điều trị bàn chân khoèo. Bố mẹ nên đưa trẻ đi khám ngay khi phát hiện dấu hiệu bất thường ở bàn chân, tránh để quá muộn khiến việc điều trị khó khăn và tốn kém hơn nhiều lần.”

4. Ba mẹ nên làm gì khi con bị bàn chân khoèo?

- Đưa trẻ đi khám càng sớm càng tốt: Thời điểm vàng là từ 1–3 tuần tuổi.

- Tuân thủ phác đồ điều trị: Không tự ý dừng bó bột hoặc tháo giày chỉnh hình.

- Kiên trì theo dõi tái khám: Ngay cả khi chân đã bình thường, trẻ vẫn cần theo dõi đến 4–5 tuổi để ngăn ngừa tái phát.

5. Gợi ý hỗ trợ từ giày tập đi

Nếu bé đang trong quá trình điều trị hoặc đã qua giai đoạn bó bột, bố mẹ nên chọn các loại giày tập đi hỗ trợ chỉnh hình, có đế mềm – chắc chắn – chống trượt và giữ ổn định cổ chân.

=> Tham khảo mẫu giày tập đi hỗ trợ dáng đi chuẩn cho bé

6. Kết luận

Điều trị bàn chân khoèo hiệu quả cần sự kết hợp giữa phát hiện sớm, can thiệp đúng phương pháp và tuân thủ hướng dẫn y tế. Đừng chủ quan hoặc chờ đợi “bé lớn sẽ tự hết”, bởi việc trì hoãn có thể khiến trẻ phải đối mặt với biến chứng không thể phục hồi. Hãy đồng hành cùng con từ những bước đi đầu tiên – đúng hướng và vững chắc!