LẦM TƯỞNG VỀ GIÀY RỘNG: GIÀY QUÁ KHỔ CÓ GÂY BÀN CHÂN BẸT HAY CHẤN THƯƠNG LẬT CỔ CHÂN KHÔNG?

Giới thiệu: Vì muốn tiết kiệm chi phí hoặc đơn giản là muốn con mình thoải mái, nhiều phụ huynh thường có thói quen mua giày rộng hơn kích cỡ bàn chân trẻ đến 2-3 size, với hy vọng bé có thể đi được lâu hơn.

Tuy nhiên, các chuyên gia chỉnh hình nhi khoa luôn cảnh báo về thói quen này. Mặc dù giày rộng sẽ không phải là nguyên nhân trực tiếp gây ra Bàn Chân Bẹt (vì đây chủ yếu là vấn đề về cấu trúc xương và gân), nhưng việc mang giày quá khổ lại làm tăng đáng kể nguy cơ chấn thương và làm trầm trọng thêm các vấn đề dáng đi tiềm ẩn.

Vậy, tác hại thực sự của giày rộng là gì, và tại sao 1.5 cm là giới hạn an toàn tối đa?

Giày Rộng Và Bàn Chân Bẹt: Lầm Tưởng Cần Được Giải Oan

Câu trả lời ngắn gọn là KHÔNG.

• Bàn Chân Bẹt (Flat Feet) chủ yếu là do yếu tố di truyền và sự phát triển của gân, cơ, xương (Ví dụ: sự lỏng lẻo của các dây chằng).

• Giày rộng (quá dài hoặc quá rộng về ngang) không thay đổi cấu trúc xương của bàn chân hay làm sụp vòm bàn chân.

Tuy nhiên, có liên quan gián tiếp: Giày quá rộng khiến bàn chân trẻ bị trượt lên, trượt xuống hoặc trượt ngang bên trong giày. Để cố gắng giữ giày, trẻ sẽ vô thức co các ngón chân hoặc thay đổi lực tiếp đất. Hành vi này có thể làm giảm hiệu quả của các cơ hỗ trợ vòm (như cơ chày sau), và làm trầm trọng thêm các vấn đề về dáng đi ở trẻ đã có sẵn nguy cơ sấp hóa.

Nguy Cơ Thực Sự Của Giày Quá Khổ

Tác hại lớn nhất của giày rộng không phải là bàn chân bẹt, mà là sự mất ổn định và chấn thương khi vận động.

Tác Hại Số 1: Nguy cơ lật cổ chân

Đây là nguy cơ hàng đầu. Khi giày quá rộng, đặc biệt là ở phần hộp ngón chân và gót chân, mắt cá chân của trẻ không được cố định.

• Mất Ổn Định: Bàn chân bị trượt tự do trong giày. Khi trẻ chạy hoặc tiếp đất đột ngột (ví dụ: nhảy xuống), bàn chân sẽ không nằm ngay trên phần đế giày đã được thiết kế để ổn định.

• Khớp Kêu Lạch Cạch: Khoảng cách thừa giữa chân và giày làm tăng lực tác động lên khớp. Nguy cơ lật mắt cá chân (gây bong gân dây chằng) tăng lên đáng kể, vì xương gót chân (Heel Counter) không còn phát huy tác dụng cố định.

Tác hại sỗ 2: Thay đổi cơ chế đáng đi

Để giữ giày không bị tuột, trẻ thường thực hiện các hành vi bù trừ không tốt:

• Co Cụm Ngón Chân (Toe Clawing): Trẻ cố gắng "gồng" và co các ngón chân lại để bám vào lót giày. Thói quen này gây mỏi cơ và về lâu dài có thể dẫn đến ngón chân búa (Hammer Toe) hoặc đau nhức bàn chân mạn tính.

• Dáng Đi Vụng Về: Trẻ phải lê hoặc đi chậm hơn. Giày dài hơn khiến trẻ dễ vấp ngã khi nhấc chân hoặc bước lên cầu thang.

Giới Hạn An Toàn Khi Chọn Size

Thay vì mua giày quá rộng, phụ huynh cần tuân thủ Quy Tắc Vàng về độ vừa vặn: