Chân chữ O ở trẻ nhỏ: Nguyên nhân, dấu hiệu và cách điều chỉnh tại nhà

Chân chữ O là gì?

Chân chữ O (tên khoa học: Genu Varum) là tình trạng hai đầu gối không chạm vào nhau khi bé đứng thẳng, trong khi hai mắt cá chân lại gần nhau. Nhìn từ phía trước, đôi chân cong ra hai bên như hình dáng chữ "O".

Theo Hiệp hội Nhi khoa Hoa Kỳ (AAP), hiện tượng chân chữ O là bình thường ở trẻ dưới 2 tuổi và thường tự điều chỉnh theo thời gian nếu không kèm theo dấu hiệu đau, hạn chế vận động hoặc bất cân đối hai bên chân. Tình trạng này khá phổ biến ở trẻ nhỏ, đặc biệt trong giai đoạn từ 1 đến 2 tuổi, khi trẻ mới bắt đầu biết đứng và tập đi.

 Nguyên nhân gây ra chân chữ O ở trẻ nhỏ

1. Tình trạng sinh lý do phát triển

Đây là nguyên nhân phổ biến nhất. Trong giai đoạn sơ sinh và biết đi, chân bé thường có xu hướng cong tự nhiên và sẽ tự điều chỉnh dần khi bé lớn lên (thường hết trước 3 tuổi).

2. Thiếu vitamin D và canxi (bệnh còi xương)

Thiếu dưỡng chất khiến xương yếu, dễ cong vẹo dưới trọng lượng cơ thể khi tập đi.

3. Bé biết đi quá sớm

Ép trẻ đứng hoặc tập đi khi xương chân chưa cứng có thể làm tăng nguy cơ chân chữ O.

4. Di truyền từ bố mẹ

Một số trẻ có khuynh hướng bẩm sinh do gen di truyền.

5. Thừa cân béo phì

Trọng lượng lớn đè nặng lên đôi chân chưa phát triển hoàn thiện khiến chân bị biến dạng.

Dấu hiệu nhận biết chân chữ O ở trẻ nhỏ

- Khi đứng thẳng, hai đầu gối bé cách xa nhau từ 3cm trở lên.

- Bé đi có dáng khệnh khạng, chân cong rõ ra ngoài.

- Giày của bé thường mòn lệch – phía ngoài đế giày mòn nhanh hơn.

- Một số trẻ có biểu hiện đau khớp gối hoặc không muốn vận động nhiều.

Lưu ý: Nếu sau 2 tuổi mà tình trạng không cải thiện, hoặc chân cong ngày càng rõ hơn, ba mẹ nên đưa bé đi khám chuyên khoa chỉnh hình nhi.

 Cách điều chỉnh chân chữ O tại nhà cho bé

 1. Hạn chế cho bé đi sớm hoặc đứng quá lâu

Không ép bé tập đi khi chưa sẵn sàng. Hãy để bé phát triển theo nhịp độ tự nhiên.

 2. Bổ sung đầy đủ vitamin D, canxi và khoáng chất

Đảm bảo bé có chế độ ăn đa dạng: sữa, cá, trứng, rau xanh, ngũ cốc… và tắm nắng mỗi ngày 15 phút vào sáng sớm.

 3. Lựa chọn giày tập đi phù hợp

Chọn giày chắc chân – đế mềm linh hoạt – hỗ trợ nâng vòm chân, giúp bé đi đúng tư thế. Không nên dùng giày cứng hoặc quá rộng/chật.

  =>  Xem các mẫu giày tập đi chuẩn khoa học cho bé từ 9–24 tháng

 4. Tập các bài vận động nhẹ nhàng

Khuyến khích bé bò, trườn, chơi với bóng, đạp xe ba bánh… để tăng cường sức mạnh cơ chân và cải thiện tư thế.

 5. Massage chân mỗi ngày

Mẹ có thể massage nhẹ nhàng từ đùi đến bàn chân cho bé để hỗ trợ lưu thông máu và thư giãn cơ bắp.

 Khi nào cần gặp bác sĩ?

- Bé trên 2 tuổi nhưng chân vẫn cong rõ

- Mức độ cong ngày càng nặng hơn

- Bé có biểu hiện đi khập khiễng, đau chân

- Gia đình có tiền sử bệnh xương khớp bẩm sinh

 Ba mẹ nên đưa bé đến khám tại các cơ sở chuyên khoa nhi hoặc chỉnh hình nhi để được đánh giá kỹ lưỡng và hướng dẫn can thiệp nếu cần thiết.

 Kết luận

Chân chữ O ở trẻ nhỏ là một tình trạng khá phổ biến và có thể tự điều chỉnh nếu được chăm sóc đúng cách. Việc phát hiện sớm, bổ sung dinh dưỡng hợp lý và lựa chọn giày tập đi phù hợp đóng vai trò rất quan trọng trong quá trình phát triển dáng đi khỏe mạnh cho bé.