Còi xương ở trẻ ảnh hưởng thế nào đến chân và dáng đi?

Còi xương ở trẻ nhỏ là một trong những nguyên nhân chính khiến xương chân bị biến dạng và dáng đi sai lệch. Nếu không được phát hiện và can thiệp sớm, tình trạng này có thể ảnh hưởng lâu dài đến hệ vận động và vóc dáng của trẻ. Vậy còi xương ảnh hưởng cụ thể như thế nào? Ba mẹ cần làm gì để hỗ trợ bé phát triển đúng cách? Cùng tìm hiểu chi tiết trong bài viết dưới đây.

1. Còi xương là gì?

Còi xương là bệnh lý phổ biến ở trẻ nhỏ, đặc biệt trong độ tuổi dưới 3 tuổi, do thiếu vitamin D, canxi và photpho, khiến xương trở nên mềm, dễ biến dạng và chậm phát triển. Nguyên nhân chính thường là do thiếu ánh nắng mặt trời, chế độ ăn thiếu chất, hoặc rối loạn hấp thu vitamin D.

Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), trẻ em sống ở khu vực ít nắng hoặc không được tắm nắng đúng cách có nguy cơ cao mắc bệnh còi xương.

2. Còi xương ảnh hưởng gì đến chân và dáng đi của trẻ?

Chân cong – chân chữ O hoặc chân chữ X

Một trong những ảnh hưởng rõ rệt nhất của còi xương là biến dạng xương chân. Khi trẻ bắt đầu biết đứng và đi, xương mềm sẽ bị trọng lượng cơ thể tác động, gây cong vào trong (chữ O) hoặc xoè ra ngoài (chữ X). Nếu không can thiệp kịp thời, biến dạng này có thể kéo dài đến khi trưởng thành.

- Mất cân bằng dáng đi: Trẻ bị còi xương thường có biểu hiện bước đi chậm, loạng choạng, dễ mất thăng bằng. Nguyên nhân là do trương lực cơ yếu, xương mềm, khiến cơ thể không đủ vững khi di chuyển.

- Tư thế sai lệch: Còi xương làm cho khung xương ngực, lưng, vai của trẻ phát triển không đồng đều. Trẻ có thể bị bụng ỏng, ngực lép, lưng cong, từ đó ảnh hưởng đến tư thế đi đứng và khả năng vận động lâu dài.

3. Dấu hiệu nhận biết sớm còi xương

Một số dấu hiệu ba mẹ cần lưu ý gồm:

- Trẻ đổ mồ hôi nhiều, đặc biệt khi ngủ

- Tóc rụng vùng sau gáy (rụng tóc hình vành khăn)

- Dễ giật mình, ngủ không sâu

- Chậm biết lẫy, bò, đứng hoặc đi

- Đầu to, trán dô, xương sọ mềm

- Chân có biểu hiện cong nhẹ dù chưa đi

 -> Nếu con có từ 2 dấu hiệu trở lên, ba mẹ nên đưa trẻ đi khám tại các cơ sở y tế chuyên khoa để được chẩn đoán chính xác.

4. Làm gì để hạn chế ảnh hưởng đến chân và dáng đi của trẻ?

- Tắm nắng đúng cách: Ánh nắng sáng sớm (trước 9h) là nguồn vitamin D tự nhiên giúp trẻ tổng hợp canxi tốt hơn. Mỗi ngày, nên cho trẻ tắm nắng từ 15–20 phút, đặc biệt là vùng lưng, tay, chân.

- Bổ sung dinh dưỡng hợp lý: Trẻ cần được cung cấp đầy đủ canxi, vitamin D và các khoáng chất từ thực phẩm như: sữa mẹ, trứng, cá hồi, gan, phô mai và rau xanh. Ngoài ra, có thể bổ sung thêm vitamin D3 theo chỉ định của bác sĩ nếu cần thiết.

Chọn giày tập đi đúng chuẩn

 Hãy ưu tiên loại giày:

- Đế mềm, nhẹ, chống trượt

- Ôm sát gót chân

- Không quá chật hoặc quá rộng

 => Giày tập đi hỗ trợ bàn chân phát triển đúng cách, tránh sai tư thế do lệch bàn chân khi di chuyển.

Ba mẹ nên đưa trẻ khám định kỳ tại khoa Nhi hoặc khoa Cơ xương khớp để theo dõi quá trình phát triển xương. Phát hiện sớm những bất thường sẽ giúp xử lý kịp thời, tránh ảnh hưởng lâu dài.

5. Khi nào cần đưa trẻ đi khám?

- Trẻ từ 18 tháng tuổi nhưng vẫn chưa biết đi

- Dáng đi bất thường, chân vòng kiềng hoặc hai gối lệch trục

- Bàn chân bẹt, không có vòm

- Trẻ đi dễ té, không giữ được thăng bằng

- Có dấu hiệu thiếu vitamin D dù đã bổ sung

6. Kết luận

Còi xương ở trẻ nhỏ là vấn đề sức khỏe cần được quan tâm đúng mức. Nếu không được điều trị kịp thời, tình trạng này có thể gây ra biến dạng chân, dáng đi sai lệch và ảnh hưởng đến sự phát triển thể chất về sau. Ba mẹ hãy chủ động theo dõi, chăm sóc và hỗ trợ đúng cách để con có một đôi chân khỏe mạnh, một dáng đi vững vàng ngay từ những bước đầu đời.